Blog 3.06.2021

De Omgevingswet en veiligheid

Sarah Ros, zelfstandig bestuursadviseur voor de Omgevingswet, praat bestuurders tijdens de digitale expeditiereis bij over de laatste ontwikkelingen rond de Omgevingswet. Ook licht ze inter- en intra-organisationele rol-en taakverdelingen toe die betrekking hebben op de veiligheidsaspecten van de wet.

Nieuwe roadmap naar inwerkingstreding Omgevingswet

Omdat de invoer van de Omgevingswet opnieuw is uitgesteld, naar 1 januari 2022, verandert ook de roadmap naar de inwerkingstreding. Sarah licht onderstaand kaartje kort toe. Op de vraag of uitstel niet tot afstel leidt, stelt Sarah: “Er zijn nog wat hobbels te nemen. Een belangrijke daarbij is dat in het TK van 25 november, het overleg waarin besloten wordt of de wet instemming gebracht wordt, zeven moties werden ingediend. Als die voldoende verwerkt zijn voor 1 december, dan kan de wet in februari in de Kamer in stemming worden gebracht. “

Voor de gemeenten is 1 juli 2021 een belangrijke datum. Vanaf dan is de oefenfase voorbij en moeten de gemeenten zelf aan de slag met het voorbereiden van de uitvoer van de wet. In de routekaart wordt aangegeven op welke moment gemeenten resultaten moeten opleveren.

Nieuwe verplichtingen

Met de Omgevingswet komt er een aantal nieuwe verplichtingen. Zo moet de gemeenteraad een omgevingsvisie en een omgevingsplan vaststellen. Daarvoor heeft zij nog tot eind 2024 de tijd. Het college van B&W is bevoegd voor het verlenen van omgevingsvergunningen, onder andere voor de milieubelastende activiteit. Daarbij moet zij de beoordelingsregels uit het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) in acht nemen. Het nieuwe stelsel van vergunningsverlening gaat direct in met het van kracht worden van de Omgevingswet.

Acties voor veiligheid in het omgevingsplan

Uit de Omgevingswet vloeit een tiental veiligheidsacties voort. Die gaan van het aanwijzen van risicogebieden met een chemisch cluster tot in het omgevingsplan rekening houden met de mogelijkheden om een brand, ramp of crisis te voorkomen, te beperken en te bestrijden. En van het meenemen van het belang van veiligheid van de buisleiding bij het vaststellen van het omgevingsplan tot het opnemen van afstanden en explosieaandachtsgebieden voor vuurwerk.

Sarah vraagt of al vastgelegd is wie binnen de gemeente toeziet op de gevraagde acties uit het plan. Het blijkt dat de meeste bestuurders dat wel kunnen afleiden uit hun rollen maar echt bekend met de specifieke materie zijn ze nog niet.

Afstemming met provincie

De nieuwe wet vraagt expliciet om interbestuurlijke afstemming. Gemeenten moeten partners betrekken bij hun plannen en regels en andersom is dat ook het geval. Omdat de provincie al bezig is geweest met het opstellen van hun kerninstrumenten, zouden gemeenten daar al bij betrokken moeten zijn. Navraag leert dat dat in de meeste gemeenten nog niet het geval is. “Ik bespreek dit morgen met mijn burgemeester,” aldus een wethouder. “Er is werk aan de winkel.”

Kamerbrief NOVI

Een kamerbrief die weinig aandacht heeft gekregen maar wel belangrijke informatie bevatte, is die over de NOVI uit april 2020. In de brief werd toegelicht dat vanwege de schaarse ruimte meer regie van het Rijk nodig is. Het Rijk neemt de regie door richting te geven aan de toekomstige fysieke leefomgeving via grote opgaven en regie op goed samenspelen en door te werken als één overheid. De ambitie van het Rijk is om in 2050 tot verwaarloosbare veiligheidsrisico’s te komen voor mens en milieu. Een term die niet met gejuich ontvangen werd. Want wat is dat, ‘een verwaarloosbaar’ risico?

Wakker schudden

Op de vraag of gemeenten goed voorbereid zijn op de wet heeft Sarah geen pasklaar antwoord: “Afgelopen jaar zijn veel gemeenten flink in actie gekomen. Veel gemeenten zijn aangesloten op het DSO en hebben geoefend met het omgevingsplan. Maar het blijft moeilijk inschatten of gemeenten er echt klaar voor zijn.”

Tot slot spreken de bestuurders hun waardering voor de sessie uit:” Sarah heeft ons weer wakker geschud en scherp gemaakt. Met nieuwe aandacht door.”