Blog 10.12.2018
Poppodium en appartementen langs de spoorlijn: een uitdaging
Poppodium Doornroosje is op een uitdagende locatie gebouwd, omringd door het station (met passerend goederenvervoer), het busstation, het politiebureau en de drukke Stieltjesweg. Extra complex is dat hier niet alleen twee zalen zijn met capaciteit voor respectievelijk 1100 en 400 bezoekers, maar dat er boven ook 345 studenten zijn gehuisvest. Voor de architect en adviseurs een flinke uitdaging om zaken als externe veiligheid, verkeersveiligheid en geluid goed te regelen.
Als het over veiligheid in dit project gaat, denkt architect Jan Decker van AAI (AGS Architects International B.V) direct aan de drukke Stieltjesweg, waar Doornroosje aan grenst. Het is een hectische plek: er lopen (gehaaste) mensen vanuit het busstation naar het ns-station, er rijdt een flinke stroom auto’s langs, het politiebureau heeft hier haar ontsluiting en bezoekers van het poppodium gaan er naar binnen. Bovendien is hier de toerit van de fietsenkelder met 4000 plaatsen, die onder Doornroosje is gerealiseerd.
Vrachtwagentillen
In deze drukte moest ook het bevoorradingsverkeer naar Doornroosje een plek vinden. Een strenge eis was dat de vrachtwagens hier niet mogen manoeuvreren: ze moeten zowel vooruit naar binnen als vooruit naar buiten en dus op eigen terrein draaien. En dus moest er op de grondoppervlakte van slechts 3600 m2 ruimte worden gevonden voor het parkeren én keren van acht vrachtwagens, waarvan de helft 18 meter lang is. Na veel denkwerk kwam iemand op het idee om de vrachtwagens op een plateau te rijden, dat op te tillen en een draai te laten maken. Het systeem werkt uitstekend en is voor de liefhebbers goed te volgen: er zitten aan de stationskant raampjes in de laad- en losruimte. Decker is trots op deze oplossing, mede omdat die voor een optimale benutting van de beschikbare ruimte zorgt én bijdraagt aan een uitstekende routing in het gebouw: “Als je ontwerpt, moet je je verplaatsen in de gebruiker. De crew heeft geen zin in gesleep met flightcases en apparatuur. Dat hoeft hier niet: alles speelt zich af op hetzelfde niveau. Dat is overigens ook ideaal voor het publiek tijdens festivals: ze hoeven niet de trap op om naar een ander optreden te gaan. Er zijn mooie details: zo is er vanuit de gang bij de kleedkamers zicht op het podium: dan blijf je als artiest tijdens de opbouw betrokken bij het werk van de crew.”
Externe veiligheid
Naast verkeersveiligheid en logistiek is externe veiligheid een belangrijke factor. Daarbij speelt vooral de ligging naast het spoor met personen- en goederenvervoer een rol. De gemeente Nijmegen besteedde uiteraard aandacht aan de veiligheid in het bestemmingsplan en in risicostudies en het veiligheidsbeleid. Uit de risicostudie blijkt dat uitgaande van de vervoersprognose voor 2020, aan de normen voor het plaatsgebonden risico wordt voldaan. Het groepsrisico neemt door de nieuwbouw toe en overschrijdt de oriëntatiewaarde. De gemeente verbiedt de bouw van zeer kwetsbare bestemmingen zoals kinderopvang en verzorgingshuizen binnen een zone van dertig meter vanaf de treinen met gevaarlijke stoffen. Functies zoals studentenhuisvesting en het poppodium zijn wel toegestaan, omdat de bewoners en bezoekers zelfredzaam zijn. Wel zijn er veiligheidseisen gesteld: nieuwe bouwwerken zijn goed geïsoleerd en bieden daardoor een goede bescherming tegen het binnendringen van toxisch gas. Daar bovenop is het luchtverversingssysteem zo uitgevoerd dat bij calamiteiten de invoer van buitenlucht wordt stopgezet. Ook beschikken de appartementen over een brandmeldinstallatie. Alle vluchtwegen leiden van de spoorzijde af.
Geluid
Ook geluid is een uitdaging. Binnen het gebouw, omdat de activiteiten in de zalen elkaar niet mogen verstoren. Daarnaast vanuit de omgeving naar binnen, want de nabijheid van het station, de weg en het busstation mogen binnen niet hoorbaar zijn. En daarnaast mag het geluid dat binnen Doornroosje wordt geproduceerd geen overlast in de omgeving veroorzaken. En dus zijn gebouw en zalen uitstekend geïsoleerd, waarbij de zalen als een ‘doos in een doos’ zijn uitgevoerd, volledig losgekoppeld van de omgeving. Toch is Doornroosje geen bunker geworden: door een constructie met akoestisch glas en een dikke spouw, blijft er zicht vanuit het gebouw naar de omgeving en andersom. Voor het geluid vormden de bovenliggende studentenhuisvesting met tien bouwlagen een extra uitdaging: om trillingen door muziek en treinverkeer op te vangen, staat het gebouw op trillingsdempende rubber blokken.
Een niet alledaagse preventieve maatregel heeft te maken met de bovenleiding: om elektromagnetische storingen vanuit de bovenleidingen te voorkomen, is het elektrisch circuit van Doornroosje extra beveiligd.
Mooi resultaat
De grote vraag is natuurlijk of deze nieuwe ontwikkeling in de Nijmeegse spoorzone ook bevalt. Dat is het geval. Al direct na de opening was er grote erkenning toen Doornroosje tot beste poppodium van 2015 werd gekozen. Vier jaar eerder gebeurde dat ook met het oude Doornroosje: de jury concludeerde dat de verhuizing geen dip had opgeleverd. Uiteraard is het podium ook blij met de grote publieke belangstelling. En het is natuurlijk prettig dat (ook grote) artiesten de akoestiek, logistiek en sfeer roemen: ze komen graag terug voor een optreden. Al zijn er ook wel wat kleine ‘dingetjes’, zoals de bij 1500 bezoekers wat beperkte garderobe en af en toe verlangen mensen natuurlijk terug naar het gouwe ouwe Doornroosje.
De studentenhuisvesting is populair, niet in de laatste plaats vanwege de fraaie daktuin die afgeschermd van het spoor ligt, de inpandige loggia’s die achter lawaaiige geveldelen zijn aangebracht en het fenomenale uitzicht. Intussen gaat de herontwikkeling van de Nijmeegse spoorzone door met diverse nieuwe projecten.
